فومو به معنای ترس از دست دادن فرصت است و به وضعیتی اشاره دارد که در آن، معامله‌گران بخاطر ترس از دست دادن فرصت معامله، دست به تصمیمات عجولانه زده و وارد معامله‌ای می‌شوند که ممکن است تحلیل دقیق یا شناخت کافی از شرایط آن را نداشته باشند.
فومو معمولاً در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری دیده می‌شود؛ چراکه افراد در این بازارها ممکن است به دلیل فشارهای روانی و اجتماعی، ترس از دست دادن فرصت‌های سودآور داشته باشند یا در اثر تحت تأثیر قرار گرفتن اخبار، تصمیمات عجولانه بگیرند و دچار عواقب منفی این اقدام شوند.
در ادامه مقاله ضمن معرفی دقیق‌تر مفهوم فومو، به بررسی نحوه مقابله با این احساسات پرداخته و اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهیم، پس با ما همراه باشید.
منظور از فومو(FOMO) در معامله‌گری چیست؟
فومو در معامله‌گری بخش وسیعی از احساسات و قضاوت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد که این امر در هنگام انجام معاملات، امری دردسر ساز است. این عامل در واقع همانند ترسی است که به دل معامله‌گران راه پیدا می‌کند. در این حالت آنها مداوم با خود فکر می‌کنند که مبادا فرصت‌های مناسب را از دست بدهند.
معامله‌گران موفق تا حدود زیادی راه‌های مقابله با این ترس و نحوه مدیریت آن را بلدند. همچنین آنها تا حدودی می‌دانند که بعد از ایجاد شرایط این چنینی باید چه تصمیمی بگیرند یا چگونه خود را نجات دهند. پس می‌توان نتیجه گرفت که ریشه اصلی فومو در معاملات چیزی نیست جز عمیق ترین عملکرد ذهن خود معامله‌گران.
فومو در معاملات ریشه عاطفی نیز دارد و از همین روزمرگی به هم پیوسته ما نشأت می‌گیرد. از سوی دیگر گاهی برخی معامله‌گران حاضر در بازار مالی، میان بمبارانی از خبرهای موفقیت دیگران در کسب سود بالا قرار می‌گیرند.
لازم است بدانید فومو می‌تواند ناشی از احساسات و عواطف مختلف باشد که حین معاملات رخ می‌دهد. این احساسات از جمله طمع، ترس، حسادت و ناصبوری هستند که در این نوع معاملات به‌وفور به چشم می‌خورند.
فومو FOMO در بازارهای مالی چیست؟
می‌دانید که دو عامل ترس و اضطراب، مهمترین عوامل در تشدید شرایط ناگوار هستند که به راحتی زندگی انسان‌ها را از هم پاشیده و آرامش را از میان ببرند. این عامل که همان فومو نامیده می‌شود تنها در زندگی روزمره یا مسائل شخصی پدیدار نمی‌شود؛ بلکه می‌تواند در بازارهای مالی و به ویژه بازار ارزهای دیجیتال خودنمایی کند.
متاسفانه باید بگوییم که فومو در ارز دیجیتال سبب وارد کردن آسیب‌های مالی بسیار زیادی به معامله‌گران می‌شود، پس به هیچ عنوان بی‌گدار به آب نزده و در شرایط نرمال و با علم به بازار مالی به فعالیت در آن بپردازید.
البته این نکته را فراموش نکنید که ترس از دست دادن سرمایه نباید باعث شود عملکرد شما بیش از حد محتاطانه شود یا شما را از کاروان فعالان حاضر در بازار عقب بیندازد. لازم است بدانید ترس و دلهره‌ی بیش از اندازه در بازار ارز دیجیتال دقیقاً به اندازه ریسک در آن جبران‌ناپذیر است.
وقتی کمی به داستان فومو دقت می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که فومو در کنار خطرناک یا ترسناک بودن، نقش مهمی در آینده سرمایه‌گذاری ما دارد و می‌تواند برای ما سرنوشت‌ساز نیز باشد.
به طور مثال اگر شما صرفاً به دلیل تشویق و ترغیب اطرافیان وارد بازار مالی شوید و تصمیمات خود را از روی هیجانات کاذب بگیرید، شک نکنید به فومو دچار شده‌اید. این عامل در بازار ارزهای دیجیتال، از جمله عواملی است که سبب ایجاد فومو می‌شود.
چرا باید در هنگام معامله کردن از فومو اجتناب کنید؟
وجود فومو در معاملات می‌تواند منجر به تصمیمات نادرست، افزایش ریسک و ضررهای مالی سنگین شود، پس بهتر است تا جای ممکن از این امر اجتناب ورزید. برخی از دلایل مهمی که برای خودداری هرچه بیشتر از فومو در معامله‌گری به آن توصیه شده است شامل موارد زیر است.
تصمیمات عجولانه
اگر شما بدون سنجیدن شرایط بازار و تنها در اثر تصمیمات عجولانه وارد معامله در بازارهای مالی شدید، ریسک تعرض به خطرهای بسیاری شما را تهدید می‌کند که به ضررهای قابل توجهی منجر می‌شود، پس تا جای ممکن از اتخاذ تصمیمات عجولانه خودداری کنید.
عدم تحلیل دقیق
با تحت تأثیر فومو قرار گرفتن سرمایه‌داران، ممکن است آنها بدون تحلیل دقیق و شناخت کافی از شرایط معامله شروع به معامله بکنند که این عامل می‌تواند منجر به تصمیمات نادرست و ضررهای مالی شود.
افزایش ریسک
ورود به معاملات به دلیل فومو سبب افزایش ریسک و تعریض به خطرهای حاکم بر بازار مالی می‌شود که این عامل در نهایت تصمیمات نادرست و ضررهای مالی را به دنبال دارد.
استرس و فشار روانی
یکی دیگر از عواملی که دلیلی برای اجتناب از فومو است، این است این امر ممکن بار استرس روانی زیادی را به دنبال دارد، از این رو بهتر است از انجام معاملاتی با این روش که آسیب‌های جسمی و روحی فراوانی را برای شما به دنبال دارد، خودداری کنید.
ضررهای بزرگ
معمولاً معاملاتی که با فومو همراه باشند به ضررهای بزرگ ختم می‌شوند؛ زیرا ممکن است زمانی که وارد بازار شدید، قیمت در حال تغییر و قرار گرفتن در یک سطح مشخص باشد. علاوه بر این بیشتر افرادی که در دام فومو گرفتار می‌شوند افراد احساساتی هستند که هیجان وجود آنها را فرا گرفته و هیچگونه حد ضرری برای معاملات خود مشخص نمی‌کنند؛ بنابراین طبیعی است که در معرض ریسک‌های بزرگ قرار بگیرند.
عادات معاملاتی منفی
با وجود خوش‌شانس بودن و به سود رسیدن هنگام انجام برخی از معاملاتی که با فومو همراه هستند، باز هم ورود به بازار با این احساسات کار اشتباهی است؛ چرا که این برد باعث می‌شود عادات معاملاتی منفی و غیراصولی در وجود شما شکل بگیرد و مطمئن باشید اگر به همین روند ادامه دهید، دیر یا زود سرمایه خود را به‌طور کامل از دست خواهید داد.
فومو در بازار کریپتوکارنسی چه تأثیری دارد؟
با توجه به اینکه بازار ارز دیجیتال ماهیتی با نوسانات بالا دارد، نسبت به سایر بازارهای مالی بیشتر تحت تأثیر فومو قرار می‌گیرد. شاید یکی از دلایل اصلی سود برخی از ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین یا اتریوم همین امر باشد.
بیت‌کوین در روزهای اولیه ظهور چندان طرفداران زیادی نداشت ، اما سرمایه‌داران بزرگ حاضر در بازار مالی از ترس اینکه مبادا از داشتن آن جا بمانند اقدام به خرید و نشان دادن علاقه به آن کردند.
در سال‌های اخیر افراد زیادی از طریق سرمایه‌گذاری دربازار کریپتوکارنسی به سودهای کلان دست یافتند که همین امر سبب شده است بیشتر مردم به این تفکر برسند که رمز ارزها دارای پتانسیل رشد هستند و در نتیجه برخی از دارایی خود را جهت خرید رمز ارز برای از دست ندادن فرصت سرمایه‌گذاری و کسب سود در بازار قرار دادند.
ویژگی یک معامله‌گر فیمویی
یکی از عواملی که به عنوان دشمن هر روزه معامله‌گران شناخته شده است، ترس از دست دادن فرصت‌های معاملاتی است که کلیه تصمیمات آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به بیان ساده، این عامل سبب می‌شود که معامله‌گران به سرعت و بدون هیچگونه تأیید و نشانه‌ای اقدام به ورود به معامله کنند، در حالی که ممکن است دیر شده باشد.
برای مقابله با این امر بهترین راه کنترل احساسات و تسلط بر روی روانشناسی فردی است. برخی از مهمترین ویژگی‌های یک معامله‌گر فومویی شامل موارد زیر است.
طمع
معامله‌گر فومویی همه‌چیز را در لحظه می‌خواهد. در واقع اگر شما در هنگام معامله این احساس را داشتید، پس دچار فومو شده‌اید. افراد فومویی به جای اینکه در تلاش باشند تا معاملات خود را به نحو احسن به انجام برسانند، به این فکر می‌کنند که چگونه در هر لحظه سود به دست آورند.
تفکر گله‌ای
یک معامله‌گر فومویی با مشاهده اینکه دیگران چگونه کاری را انجام می‌دهند، تمایل پیدا می‌کنند که همان کار را دقیقاً انجام دهند، بدون آنکه دلیل آن را بدانند.
در معاملات غیرمسئولانه‌ای که فقط در نتیجه پیروی از دیگران باشد، نتایج مخربی به همراه است.
عجول بودن
یکی دیگر از ویژگی‌های معامله‌گران فومویی عجول بودن آنها است. در واقع این افراد نمی‌خواهند منتظر باشند تا نشانه‌های ورود به معامله را پیدا کنند. به بیان ساده این افراد فقط به دنبال این هستند که چگونه در اسرع وقت به سود فراوان دست پیدا کنند؛ چون می‌ترسند فرصت را از دست بدهند.
عدم اعتماد به نفس
معامله‌گران فومویی اعتماد به نفس پایینی دارند و پس از انجام چند معامله منفی سعی می‌کنند به هر قیمتی که شده ضرر های خود را جبران کنند. این افراد به صورت کاملاً تصادفی و رندوم معامله می‌کنند تا سریعتر سود کنند و ضرر های خود را جبران کنند.
تردید
از دیگر ویژگی‌های این افراد داشتن تردید و عدم تصمیم‌گیری صحیح است. در حرفه معامله‌گری توانایی اتخاذ تصمیمات صحیح امر بسیار مهمی است و این افراد باید کلیه موارد از قبیل زمان ورود به معامله، حجم معامله، نحوه تعیین حد سود و ضرر را بدانند.
لازم به ذکر است افرادی که توانایی تصمیم‌گیری صحیح ندارند، بیشتر گرفتار دام فومو می‌شوند.
نداشتن استراتژی معاملاتی
این نوع معامله‌گران استراتژی معاملاتی ندارند و احساس می‌کنند که در هر موقعیتی باید معامله کنند. در واقع این نوع معامله‌گران گمان می‌کنند وقتی قیمتی در یک جهت حرکت می‌کند، قرار است تا همیشه در همان جهت باقی بماند.
نداشتن دیدگاه بلندمدت
معامله‌گران فومویی نسبت به حرفه معامله‌گری دیدگاه بلندمدت ندارند؛ زیرا اگر اندکی به این دیدگاه ایمان داشتند می‌دانستند که هنوزم قرار است در آینده وارد معامله شوند و نباید نسبت به یک معامله ناموفق تعصب داشته باشند.
تحمیل تمایل خود به بازار
این معامله‌گران تمایل دارند که بازار را طبق خواسته خود حرکت دهند. در واقع آنها معتقدند که بازار از همان جهتی که آنها وارد بازار شده‌اند، باقی بماند.
فلج تحلیلی
معامله‌گرانی که در دام فومو گیر افتاده‌اند میتوانند کلیه فرصت‌های معاملاتی را به درستی تشخیص دهند؛ اما مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که آنها به دلیل سردرگمی نمی‌توانند در زمان مناسب به بازار ورود کنند.
این افراد به محض اینکه معامله طبق قیمتی که پیش‌بینی شده حرکت کرد، به بازار وارد می‌شوند و فرصت را از دست نمی‌دهند، حتی اگر زمان دیر شده باشد و قیمت از منطقه مناسب وارد معامله شده باشد.
نداشتن برنامه مدیریت ریسک
معمولاً چنین افرادی که از روی ترس از دست دادن فرصت و کسب سود فراوان وارد معامله می‌شوند، برنامه مشخصی برای کنترل ریسک ندارند و در اکثر مواقع زمانی که وارد معامله می‌شوند، قیمت از سطح مطلوب معامله فاصله گرفته است. پس به آسانی نمی‌توانند از موقعیت مناسبی جهت تعیین حد ضرر استفاده کنند.
عوامل محرک فومو
فومو نوعی احساس درونی فرد معامله‌گر است، اما علاوه بر آن عواملی وجود دارد که میتوانند محرک این احساس باشند. برخی از عوامل مهمی که به عنوان محرک فومو شناخته می‌شوند عبارت‌اند از:
زیاد بودن نوسانات بازار
یکی از مواقعی که امکان گرفتار شدن افراد در فومو وجود دارد زمانی است که نوسانات بازار بسیار بالا است و قیمت‌ها به طور مداوم در حال تغییر جهت هستند. وقتی معامله‌گر می‌بیند که قیمت‌ها به‌طور مداوم در حال حرکت در یک جهت هستند، وسوسه شده و در جا به معامله وارد می‌شود.
اخبار
گاهی انتشار برخی اخبار باعث می‌شود که افراد با عجله و ترس از اینکه مبادا این فرصت را از دست دهند، وارد معامله شوند. این گزینه یکی از اصلی‌ترین گزینه‌هایی است که افراد را دچار فومو می‌کند.
دریافت سیگنال
در برخی مواقع نیز ممکن است معامله‌گران از جایی سیگنالی دریافت کنند با این مضمون که در آینده ارزش یک سهام به شدت رشد می‌کند؛ از این رو بدون هیچگونه تحلیل و بررسی و تنها از ترس اینکه مبادا فرصت معاملاتی را از دست بدهد، سهام را خریداری می‌کنند.
فضای مجازی
گاهی در برخی گروه‌ها و انجمن‌های فضای مجازی، معامله‌گران در مورد معاملات خود به تبادل نظر و گفت‌وگو می‌پردازند. این گروه‌ها را می‌توانید در توییتر، ردیت، فیسبوک، اینستاگرام و سایر فضاها مشاهده کنید که در آنها وقتی افراد می‌بینند که معامله‌گران از انجام فعالیت‌های خود و دامنه کسب سودشان صحبت می‌کنند، دچار فومو شده و با هیجان فراوان وارد بازار معاملاتی می‌شوند.
از کجا بفهمیم که دچار فومو شده‌ایم؟
یک معامله‌گر فومویی دارای خصوصیات مشخصی است که بهتر است با آنها آشنایی داشته و هرچه زودتر خود را از این عوامل دور کنید؛ چرا که تکیه بر این ویژگی‌ها، نتیجه‌ای جز شکست به دنبال ندارد. برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
- معامله‌گر فومی همه‌چیز را در لحظه می‌خواهند.
- تنها تفکر این افراد کسب سود است و تحمل ضرر را ندارند.
- در بیشتر موارد رفتار معامله‌ای افراد دیگر را تقلید می‌کنند.
- در انجام معاملات و وارد شدن به آن، عجله دارند.
- در هر معامله توقع سود دارد و برای به دست آوردن آن ریسک‌های بزرگی می‌کنند.
- به طور مداوم تصمیمات خود را تغییر می‌دهند.
نکات مهم برای کنترل احساس فومو در هنگام معامله کردن
فومو به عنوان واقعی‌ترین دشمن معامله‌گران نیاز به کنترل کردن اصولی دارد. برخی از مهمترین اقداماتی که بهتر است برای جلوگیری این حس در دستور کار خود قرار بدهیم عبارت‌اند از:
- استفاده از سرمایه‌ای که توان از دست رفتن آن را داشته باشید.
- بازار همیشه وجود دارد، پس به دنبال کسب سود فوری نباشید.
- بازاری که قرار است در آن فعالیت کنید را درک کنید.
- استراتژی و برنامه معاملاتی داشته باشید.
- با صدای بلند فکر کنید.
- ژورنال معاملاتی را فراموش نکنید.
مثالی از فومو
برای پی بردن به مفهوم دقیق فومو آگهی‌های تبلیغاتی را در نظر بگیرید که چگونه یک پیشنهاد عالی برای خرید و به دست آوردن محصولی را به افراد می‌دهند. حس شما بعد از مشاهده چنین آگهی‌هایی چیست؟ اگر شما به محصول موردنظر نیاز داشته باشید، قطعاً ترغیب به خرید آن می‌شوید و البته کمی ترس از دست دادن آن محصول وجود شما را فرا می‌گیرد.
در برخی مواقع نیز افرادی پس از مشاهده تبلیغ، اقدام به خرید محصولی می‌کنند که اصلاً نیازی به آن ندارند و دلیل خرید کردنشان تنها عدم از دست دادن فرصت است.
تمام موارد ذکر شده نشان‌دهنده اجرای تکنیک و احساسی به نام فومو است. این احساس در بازار مالی و برای معامله‌گرانی که ارز دیجیتال را خرید و فروش می‌کنند پیش می‌آید. درصورت عدم آگاهی و شناخت این افراد از نحوه معامله و فعالیت بر اثر هیجانات و اخبار، قطعاً دچار شکست خواهند شد.
سخن پایانی
فومو احساسی خطرناک است که تمامی کاربران و به‌ویژه تازه‌کاران بازارهای مالی را تهدید می‌کند. افرادی که تازه وارد بازار مالی می‌شوند و تجربه کافی در تحلیل بازار و ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری را ندارند، بیشتر تمایل به دچار شدن به فومو دارند. افرادی که به طور زیادی در رویدادها، شایعات و تحلیل‌های نادرست در بازار مالی واکنش نشان می‌دهند، ممکن است به سادگی دچار فومو شوند؛ که این افراد باید راه های درست و اصولی کنترل احساسات خود را بیاموزند وسپس به معامله گری در بازار های مالی بپردازند.