در معاملات فارکس، مفهوم مارجین یکی از مهمترین مفاهیمی است که باید به درک درستی از آن برسیم. مارجین در واقع مقدار پولی است که یک معاملهگر برای وارد شدن به یک معامله و باز نگه داشتن آن باید فراهم کند. مارجین هزینه تراکنش نیست، بلکه یک وثیقه است که کارگزار تا زمانی که معامله فارکس باز است، نگه میدارد.
معاملهگران باید آگاه باشند که اگر سطح مارجین آنها به زیر سطح حداقل مورد نیاز برسد، معاملات آنها توسط بروکر به صورت خودکار بسته میشود. در ادامه، قدم به قدم به بررسی مفهوم مارجین و جزئیات مربوط به آن میپردازیم.
مارجین چیست؟
مارجین مقدار پولی است که برای باز کردن و حفظ یک معامله لازم است. مارجین به عنوان وثیقه عمل میکند و معمولاً به عنوان درصدی از ارزش کل معامله بیان میشود.
به صورت کلی دو نوع مارجین وجود دارد:
مارجین استفاده شده: مارجین استفاده شده مقدار سرمایهای است که در حال حاضر به عنوان وثیقه برای حفظ موقعیتهای باز استفاده میشود.
مارجین آزاد: مقدار باقیمانده سرمایهای است که برای باز کردن موقعیتهای جدید در دسترس است. برای مثال، اگر موجودی کل حساب شما ۵۰۰۰ دلار باشد و مارجین استفاده شده ۳۸۰۰ دلار باشد، شما ۱۲۰۰ دلار مارجین آزاد برای باز کردن موقعیتهای جدید خواهید داشت.
برای محاسبه مارجین میتوان از فرمول زیر استفاده کرد:
مارجین = (حجم × اندازه قرارداد × قیمت دارایی) / اهرم
برای مثال، فرض کنید میخواهید ۳ لات EUR/USD با قیمت دارایی ۱.۱۰ دلار و اهرم ۳۰ معامله کنید. شما به نرخ مارجین ۱۱۰۰۰ دلار برای باز کردن موقعیت نیاز خواهید داشت.
(3 x 100,000 x 1.10) / 30 = $11,000
نقش مارجین در معاملات لوریجی
هنگام بررسی این موضوع، باید به یاد داشت که دو عنصر مارجین و لوریج مکمل هم بوده و با هم کار میکنند. اهرم به شما امکان میدهد با مبلغ کمتری، موقعیت مالی بزرگتری را معامله کنید. از سوی دیگر، مارجین سرمایه اولیهای است که برای باز کردن یک معامله با اهرم نیاز دارید. ترکیب مارجین و اهرم به شما این امکان را میدهد که با استفاده از وجوه موجود در حساب خود، سود بیشتری نسبت به سرمایهگذاری اولیه خود داشته باشید. اما اگر بازار برخلاف پیشبینی شما حرکت کند، ممکن است زیانهای قابل توجهی را تجربه کنید.
در واقع مارجین مقدار پولی است که برای باز کردن یک موقعیت نیاز دارید، در حالی که اهرم به این معنی است که میتوانید وارد موقعیتهایی بزرگتر از موجودی حساب خود شوید.

کارکرد معامله با اهرم و مارجین
هنگام پرسیدن چگونگی کارکرد مارجین، مهمترین عاملی که باید به یاد داشته باشید این است که معامله با مارجین و اهرم به شما امکان میدهد معاملاتی را انجام دهید که در صورت عدم استفاده از این ابزارها در دسترس شما نبود. پس از درک چگونگی کارکرد معاملات با اهرم، این ابزار میتواند یک وزنه قدرتمند برای افزایش سود شما باشد. با استفاده از تنها کسری از ارزش معامله، میتوانید همان برداشت را به عنوان یک معامله معمولی داشته باشید. از سوی دیگر، معامله با اهرم میتواند منجر به زیانهای قابل توجه و از بین رفتن سریع سرمایه شما شود.
مارجین لول چیست؟
بهطور ساده، سطح مارجین نشان میدهد که سلامت حساب معاملاتی شما چقدر است. این نسبت، موجودی (Equity) شما به مارجین استفاده شده (Used Margin) برای معاملات بازتان است که به صورت درصد بیان میشود. فرمول آن به شکل زیر است:
مارجین لول = (موجودی / مارجین استفاده شده) × 100
فرض کنید یک معاملهگر دارای موجودی 5000 دلاری و مارجین استفاده شده 1000 دلاری باشد. در این صورت، سطح مارجین او به شکل زیر محاسبه میشود:
Margin Level=(5000 / 1000)×100=500%
این سطح مارجین به عنوان یک حساب بسیار سالم در نظر گرفته میشود. یک روش خوب برای آگاهی از این که اینکه آیا حساب شما سالم است یا نه، این است که مطمئن شوید سطح مارجین شما همیشه بالای 100٪ قرار دارد.
چگونه سطح مارجین یک حساب معاملاتی کاهش یا افزایش مییابد؟
اگر معاملات باز شما وارد ضرر شوند، موجودی حساب شما کاهش مییابد و به تبع آن سطح مارجین نیز کاهش مییابد. اگر سود کنید، موجودی شما افزایش مییابد و سطح مارجین نیز بالا میرود.

اگر سطح مارجین به زیر 100٪ برسد چه باید کرد؟
اگر این اتفاق بیفتد، زمان آن رسیده است که به حساب خود پول واریز کنید یا برخی از معاملات خود را ببندید تا همه معاملات بازتان همچنان باز بمانند. در غیر این صورت، خود بروکر شروع به بستن معاملات از بزرگترین معامله میکند.
مارجین کال چیست؟
اگر سطح مارجین به کاهش خود ادامه دهد چه میشود؟
اگر سطح مارجین به شدت پایین بیاید، شما با هشدار مارجین کال مواجه خواهید شد.این هشدار به شما میگوید که سطح مارجین شما به کمتر از یک حد ثابت رسیده است. این حد ثابت میتواند در بروکرهای مختلف متفاوت باشد. پس از دریافت هشدار مارجین کال و رسیدن به حد مشخص شده، بروکر شروع به بستن معاملات شما به صورت خودکار کرده تا از منفی شدن موجودی حساب شما جلوگیری کند. این فرایند تا جایی ادامه مییابد که موجودی حساب صفر شده و معامله گر به اصطلاح استاپ اوت ( stop out ) شود.
شایان ذکر است که انتخاب بروکر نیز در این مبحث بسیار تاثیرگذار بوده و انتخاب درست میتواند تاثیر بسزایی بر کنترل مارجین داشته باشد. برای مثال مهمترین مزیت بروکر Mond FX برای معاملهگران ایرانی، ارائه پشتیبانی 24 ساعته است که باعث میشود در صورت پیشامد هرگونه مشکل در سطح مارجین معاملهگر، توانایی پیگیری آن از طریق پشتیبانی را داشته باشد.
مثال:
موجودی حساب شما 5000 دلار است و مارجین کال لول شما بر روی 40٪ تنظیم شده است. معاملات شما به درستی پیش نمیرود و شما 3800 دلار ضرر میکنید.
شما 1000 دلار مارجین استفاده کردهاید، بنابراین سطح مارجین شما اکنون به صورت زیر است:
Margin Level = ( 5000−3800 / 1000 )×100 = 120%
اگر سطح مارجین شما 80٪ دیگر کاهش یابد، هشدار مارجین کال دریافت خواهید کرد. در این صورت، زمان آن رسیده است که یا پول بیشتری واریز کنید یا پوزیشنهای زیانده را ببندید تا مارجین بیشتری آزاد کنید.
جلوگیری از مارجین کال
هنگام وارد شدن به یک معامله، نظارت دقیق بر سطح مارجین و انجام اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از مارجین کالها ضروری است. دریافت مارجین کال زمانی رخ میدهد که ارزش حساب شما کمتر از سطح مارجین مورد نیاز باشد. به عبارت دیگر، موجودی حساب معاملاتی شما برای پوشش موقعیتهای باز شما کافی نیست. اگر حساب شما به زیر میزان حداقل مارجین مورد نیاز برسد، کارگزار شما ممکن است مارجین کال صادر کند و از شما بخواهد که وجوه اضافی واریز کنید یا برخی از موقعیتهای خود را ببندید. مارجین کالها میتوانند استرسزا و پرهزینه باشند، اما با استفاده از استراتژیهای مناسب مدیریت ریسک، میتوان از آنها جلوگیری کرد.
برای کمک به شما در جلوگیری از مارجین کال، در اینجا چند نکته برای در نظر گرفتن ارائه شده است:
- استفاده از دستورات استاپ لاس: دستورات استاپ لاس ابزار مهمی برای مدیریت ریسک هنگام معامله با مارجین هستند. یک دستور استاپ لاس دستوری است که معامله را هنگامی که قیمت به سطح معینی میرسد، میبندد. با استفاده از دستورات استاپ لاس، میتوانید زیانهای بالقوه خود را محدود کرده و از حساب خود در برابر مارجین کالها محافظت کنید.
- نظارت بر موقعیتهای خود: نظارت منظم بر موقعیتهای باز و موجودی حساب شما بسیار مهم است. با نظارت بر موقعیتهای خود، میتوانید موقعیتهای بالقوه مارجین کال را زودتر شناسایی کرده و اقدامات لازم برای جلوگیری از آنها را انجام دهید.
- حفظ موجودی حساب کافی: حفظ یک موجودی حساب سالم یکی از بهترین راهها برای جلوگیری از مارجین کالها است. موجودی حساب بیشتر به این معناست که مارجین بیشتری برای پوشش موقعیتهای باز خود در اختیار دارید. علاوه بر این، داشتن موجودی حساب کافی میتواند به شما کمک کند تا نوسانات بازار را تحمل کرده و از لیکوئید شدن جلوگیری کنید.
- اجتناب از استفاده بیش از حد از اهرم: استفاده بیش از حد از اهرم میتواند به سرعت منجر به مارجین کال شود. استفاده آگاهانه از اهرم و اجتناب از پذیرش ریسک بیش از حد ضروری است. یک قانون کلی این است که بیش از 2٪ از موجودی حساب خود را در هر معامله استفاده نکنید.
جلوگیری از مارجین کالها نیازمند برنامهریزی دقیق، مدیریت ریسک و انضباط است. با استفاده از دستورات استاپ لاس، نظارت بر موقعیتهای خود، حفظ موجودی حساب کافی و اجتناب از استفاده بیش از حد از اهرم، میتوانید خطر مارجین کالها را به حداقل رسانده و از حساب خود در برابر زیانهای بزرگ محافظت کنید.

سخن پایانی
در معاملات فارکس با استفاده از اهرم، مارجین یکی از مفاهیم بسیار مهم است که باید به درستی درک شود. مارجین اساساً مقداری پول است که یک معاملهگر باید برای انجام یک معامله و نگهداری موقعیت خود در نظر بگیرد. مارجین هزینه معامله نیست، بلکه سپرده امنیتی است که کارگزار در هنگام باز بودن یک معامله فارکس نگه میدارد.
معاملهگران باید قبل از اینکه به استفاده از اهرم در بازار فارکس بپردازند زمان کافی برای درک نحوه عملکرد مارجین اختصاص دهند. درک مفاهیمی مانند مارجین لول و مارجین کال از اهمیت بالایی برخوردار است.
معاملهگران باید آگاه باشند که اگر سطح مارجین آنها به زیر حداقل سطح مورد نیاز کاهش یابد، ممکن است معاملات آنان توسط بروکر به صروت خودکار بسته شود. برای شروع و یادگیری اصولی و حرفهای فعالیت در بازارهای مالی، دوره جامع “صفر تا هزار آموزش فارکس” محمد آهنگری اصل میتواند بهترین گزینه موجود باشد.
این دوره با پوشش کامل مباحث از مقدماتی تا پیشرفته، شما را برای چالشهای بازار مالی آماده میکند. با یادگیری استراتژیهای معاملاتی حرفهای و تکنیکهای مدیریت ریسک، میتوانید شانس خود را برای موفقیت در دنیای پر رقابت ترید افزایش دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبتنام در این دوره آموزشی، همین حالا اقدام کنید و گام بزرگی در مسیر حرفهای شدن در فارکس بردارید.
سوالات متداول
- مارجین چیست؟
مارجین مقدار پولی است که یک معاملهگر برای باز کردن و نگهداری یک موقعیت معاملاتی نیاز دارد. این پول به عنوان سپرده امنیتی نزد کارگزار نگهداری میشود و هزینه معامله نیست.
- مارجین لول چیست؟
مارجین لول نسبت بین موجودی حساب (Equity) و مارجین استفاده شده (Used Margin) است و به صورت درصدی نمایش داده میشود.اگر سطح مارجین کمتر از ۱۰۰٪ شود، چه اتفاقی میافتد؟
اگر سطح مارجین شما کمتر از ۱۰۰٪ شود، ممکن است لازم باشد که وجه جدیدی به حساب خود واریز کنید یا برخی موقعیتها را ببندید تا حساب شما از نظر مارجین پوشش داده شود.
- مارجین کال چیست؟
مارجین کال زمانی است که سطح مارجین به حدی پایین میآید که نیاز است تا وجه جدیدی به حساب واریز کنید یا برخی موقعیتها را ببندید. معمولاً این اعلان زمانی صادر میشود که سطح مارجین به یک درصد مشخص (مثلاً ۴۰٪) کاهش یابد.